Türkistan Tarihinde Efsanevi Bir Siyasi Kadın Lider: Kurmancan Datka

Author :  

Year-Number: 2022-1
Yayımlanma Tarihi: 2022-12-08 11:22:42.0
Language : Türkçe
Konu : Siyasi Tarih
Number of pages: 10-19
Mendeley EndNote Alıntı Yap

Abstract

Eski çağlardan itibaren Türk devletlerinde kadın, hep önemli konumda yer almıştır. Bilgisi ve zekâsıyla devlet yönetimde ve iktidarda oldukça önemli bir güce sahip olmuştur. Türk devletlerinde böylesine önemli kadın şahsiyetler her zaman ortaya çıkmıştır. Bunlardan biri de adından bahsedeceğimiz, XIX. yüzyılda Alay bölgesinin kraliçesi, Türkistan coğrafyasında yetişmiş en cesur kadın kahramanlardan olan Kurmancan Datka’dır. Kendisi 1811 yılında Kırgızistan’ın güneyinde yer alan ve Kırgızistan’ın ikinci büyük şehri olan Oş’ta dünyaya gelmiştir. Ailesi çiftçilikle uğraşmış ve kızlarını Kırgız gelenek ve göreneklerine göre yetiştirmiştir. Ailesinden aldığı terbiye ve eğitimle birlikte Kurmancan Datka’nın liderlik vasfı ön plana çıkmış ve bu özelliğiyle de yaşadığı dönemde toplumun büyük sevgisini kazanmıştır. Ömrünü Kırgızların hayata tutunmasını sağlamak için adamış, cesur ve zeki Türk kadının temsilidir. Sadece kendi ailesi için değil bütün Kırgız halkının koruyucusu olmuş, Kırgız halkına önderlik etmiş ve Datka (General) olarak tarihe adını altın harflerle yazdırmıştır. Hayatının sonuna kadar Kırgız halkının özgürlüğü için Ruslara karşı mücadele vermiş ve Kırgızistan’ın bağımsızlığı için hayatını feda etmiştir.

Bu çalışmada XIX. yüzyılda Türkistan tarihinde önemli bir yere sahip olan ve Türk tarihinin bilinen ilk kadın komutanı olarak anılan Kırgızların Alay kraliçesi Kurmancan Datka’nın hayatı, siyasi kişiliği ve liderliği üzerinde durulacaktır. Ayrıca Türkistan tarihinde nasıl bir iz bıraktığından, Türk tarihinde ilk kadın komutan olarak Datka (general) rütbesiyle ödüllendirilmesinden ve adını tarihe altın harflerle yazdırmış olmasından, yaşadığı dönemde eşi Alimbek Datka’dan kalan yönetimi ele alarak Ruslara karşı mücadelesinden bahsedilecektir.

 

Keywords

Abstract

From the earliest times, ladies have continually been in vital positions in Turkish states. Together with her data and intelligence, women had a really vital power within the state administration and power. Such vital feminine figures have continually appeared in Turkish states. One amongst them is that the XIX. The queen of the Alay region within the nineteenth century is Kurmancan Datka, one amongst the bravest heroines of the Turkestan earth science. She was born in 1811 in Osh, the second-largest town of Kirgiz, set within the south of Kirgiz. Her family was engaged in farming and her oldsters raised their daughters per Kyrgyz traditions and customs. Beside the upbringing and education she received from her family, Kurmancan Datka's leadership quality came to the fore, and she gained the love of the society throughout her life. She is that the illustration of a brave and intelligent Turkish lady who devoted her life to serving to the Kyrgyz individuals hold on to life. She not solely became the preserver of her family, however additionally of all the Kyrgyz individuals, she additionally led the Kyrgyz individuals and wrote her name in history as Datka (General). Till the tip of her life, he engaged in relentless struggles with the Russians for the liberty of the Kyrgyz individuals and sacrificed her life for the independence of Kirgiz.

In this study, XIX. The life, political temperament and leadership of the Kyrgyz Regiment Queen Kurmancan Datka, who has a vital place within the history of Turkestan within the nineteenth century and famous is understood|is thought because the initial known feminine commander in Turkish history, are emphasised. Additionally, it'll be mentioned however she left a mark within the history of Turkestan, the very fact that she was awarded with the rank of Datka (general) because the initial feminine commander in Turkish history, which she had her name written in gold letters in history, and her relentless struggle against the Russians by taking on the administration that was vacated by her husband, Alımbek Datka.

 

Keywords


  • Aynakulova, G. (2009). XIX. Asır Kırgız Tarihine Damgasını Vurmuş Bir Kadın Lider: Kurmancan Datka,

  • Aynakulova, G. (2009). XIX. Asır Kırgız Tarihine Damgasını Vurmuş Bir Kadın Lider: Kurmancan Datka, Uluslararası Multidisiplinler Kadın Kongresi, İzmir.

  • Bababekov, H., N. (1990). Narodnıya V kokandskom hanstvei ih satsialno- ekonomiçeskiye İ politiçeskiye predposılki. (XVIII-XIX yy.), Taşkent: Fan Yay.

  • Keserci, R. (2020). Türkistan Tarihine Damga Vuran Bir kadın Lider: Kurmancan Datka (1811-1907). Uluslararası Türk Dünyası Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 1.

  • Kenesarıyev, T. (1907). Kurmancan Datka 1991. Kırgızistan Curnalistler Soyuzu. Turkestanskiye Bedomsti Gazetesi. Mart sayısı.

  • Köse, N. (2002). Kırgız Tarihinde Bir Kadın General, Mili Folklor Dergisi No: 14, sayı: 54. Niyaz, M. (1993) “Sanat Diga Rastar”, Bişkek.

  • Saray, M. (2004) Modern Kırgızistan’ın Doğuşu, Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı yay. Baskı.1, Ankara.Ömürzakova, T. (2002). Kurmancan Datka, Door İnsan. İşmerdüülük, Bişkek, Basımevi, Kırgızistan.

  • Ömürbekov, T. (2002) Sömürge döneminde Kırgızlar, Çev. Liliye Sabirova, Türkler Ansiklopedisi c. 8. Yeni Türkiye Yayınları, Ankara.

  • Yedi kıta dergisi, (2010). Türkistan Tarihinde bir kadın kahraman; Kurmancan Datka, Nisan, sayı. 20. DİĞER KAYNAKLAR:

                                                                                                                                                                                                        
  • Article Statistics